Awans zawodowy nauczyciela – mianowanie „krok po kroku”

Nadszedł czas na drugi etap ścieżki prowadzącej przez kolejne stopnie awansu zawodowego nauczycieli. Z części pierwszej [KLIK] wiesz już, jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać stopień nauczyciela kontraktowego. Dzisiaj przedstawiam Ci kolejną część, a więc mianowanie „krok po kroku”.

Uwaga!

Poniższy artykuł stanowi jedynie wskazówkę do realizacji awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego, a jego treść może zmieniać się wraz z aktualizacją obowiązujących przepisów prawa i jako jego autorka, nie ponoszę odpowiedzialności za wykorzystanie przez czytelnika nieaktualnych czy też błędnie zinterpretowanych przepisów podczas realizacji własnych działań.

Małe przypomnienie

Nie każda osoba, związana z placówkami oświatowymi, może zdobywać kolejne stopnie awansu zawodowego.

Aby móc je realizować, należy spełnić określone warunki:

• być zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (lub na podstawie mianowania) na stanowisku nauczyciela (w zależności od placówki, rozumie się przez to również psychologów, pedagogów, logopedów, bibliotekarzy, doradców metodycznych itp.) w oświatowej placówce publicznej lub niepublicznej (tu na realizację awansu wymagana jest zgoda dyrektora) – szkole, przedszkolu, poradni psychologiczno – pedagogicznej, placówce doskonalenia nauczycieli, kuratorium oświaty etc., zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami;
• zatrudnienie musi wynosić przynajmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć;
• rozpocząć staż z początkiem roku szkolnego, nie później niż w ciągu 14 dni od rozpoczęcia zajęć (jeżeli rozpoczniesz pracę, na przykład, od października, nie możesz realizować awansu w danym roku szkolnym).

Jak już wiesz, wyróżnia się cztery stopnie awansu zawodowego nauczycieli:

• nauczyciel stażysta,
• nauczyciel kontraktowy,
• nauczyciel mianowany,
• nauczyciel dyplomowany.

Nauczyciel kontraktowy może rozpocząć staż na nauczyciela mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat od nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego.

Staż

Nauczyciel kontraktowy, w odróżnieniu od nauczyciela stażysty, MUSI złożyć wniosek o rozpoczęcie stażu do dyrektora szkoły, nie później, niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć.

Staż, w przypadku ubiegania się o awans na stopień nauczyciela mianowanego, trwa 2 lata i 9 miesięcy, jednak:

„Nauczyciel kontraktowy lub nauczyciel mianowany posiadający co najmniej stopień naukowy doktora może ubiegać się o uzyskanie kolejnego stopnia awansu zawodowego po odbyciu stażu trwającego rok i 9 miesięcy.”*

Należy również wiedzieć, że:

„W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu pozostawania w stanie nieczynnym, czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy i urlopy, o których mowa w ust. 5a, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.”*

oraz:

„Nauczyciel kontraktowy i nauczyciel mianowany mogą przerwać staż na swój wniosek w każdym czasie. W przypadku ponownego rozpoczęcia stażu odbywają staż w pełnym wymiarze.”*

a także:

„5. Nauczycielom, którzy w okresie trwania stażu zmienili miejsce zatrudnienia, do stażu, o którym mowa w art. 9c ust. 1, zalicza się okres dotychczas odbytego stażu, jeżeli podjęli zatrudnienie w szkole nie później niż w okresie 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy i za okres dotychczas odbytego stażu otrzymali pozytywną ocenę dorobku zawodowego.

5a. W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku gdy łączny czas nieprzerwanej nieobecności w pracy z przyczyn, o których mowa w zdaniu pierwszym oraz w ust. 5, jest dłuższy niż rok i 6 miesięcy, nauczyciel jest obowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.”*

Plan rozwoju zawodowego

W czasie stażu, Twoim zadaniem jest opracowanie oraz zrealizowanie własnego planu rozwoju zawodowego, który składasz dyrektorowi razem z wnioskiem o rozpoczęcie stażu, zatem do 14 dni od momentu rozpoczęcia zajęć.

Nie ma gotowego wzoru planu opracowanego przez MEN, są jednak konkretne wytyczne i warunki, które musisz spełnić:

„7. 1. Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego w okresie odbywania stażu powinien:

1) uczestniczyć w pracach związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i innych statutowych zadań szkoły oraz wynikających z potrzeb szkoły i środowiska lokalnego;

2) doskonalić kompetencje w związku z wykonywanymi obowiązkami, zwłaszcza w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych;

3) prowadzić zajęcia w obecności opiekuna stażu w wymiarze co najmniej 4 godzin w roku szkolnym oraz dyrektora szkoły w wymiarze co najmniej jednej godziny w okresie stażu oraz omawiać je z osobą, w której obecności zajęcia zostały przeprowadzone;

4) przeprowadzić co najmniej 2 godziny zajęć otwartych dla nauczycieli szkoły, w której odbywa staż, oraz dokonać ich ewaluacji, w obecności, w miarę możliwości, nauczyciela-doradcy metodycznego w zakresie tych zajęć.

2. Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego obejmują:

1) uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9e ust. 3 Karty Nauczyciela – uzyskanie pozytywnych efektów w zakresie realizacji zadań odpowiednio na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją;

2) umiejętność rozpoznawania potrzeb rozwojowych uczniów i uwzględniania ich w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej;

3) umiejętność wykorzystania w pracy metod aktywizujących ucznia;

4) umiejętność dokonywania ewaluacji własnej pracy i wykorzystywania jej wyników do doskonalenia warsztatu pracy;

5) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego;

6) umiejętność uwzględniania w pracy problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych;

7) umiejętność posługiwania się przepisami prawa dotyczącymi odpowiednio oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż;

8) umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych.”

Jeżeli Twój plan jest sporządzony właściwie, dyrektor go zatwierdza – ma na to 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć (jeżeli coś jest nie tak, dostajesz adnotację, co niezwłocznie musisz poprawić) i przydziela Ci opiekuna stażu. Jego zadania ściśle regulują przepisy, ale, mówiąc w skrócie – ma on pomóc Ci i wspierać Cię podczas Twojej pracy i realizacji planu rozwoju zawodowego oraz, kiedy Twój staż dobiegnie końca, opracować projekt oceny Twojego dorobku zawodowego za okres stażu.

Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego

Po zakończeniu stażu, Twoim zadaniem jest opracowanie sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego. Masz na to 7 dni od zakończenia stażu. Opisz i przedstaw w nim wszystko, co udało Ci się zrealizować, jakie zdobyłaś/-eś umiejętności i osiągnięcia oraz pokaż, w jaki sposób podniosłaś/-eś jakość funkcjonowania placówki.

Dyrektor szkoły, po zapoznaniu się z Twoim sprawozdaniem, projektem oceny dorobku zawodowego opracowanego przez Twojego opiekuna oraz po zasięgnięciu opinii rady rodziców, w terminie do 21 dni od złożenia sprawozdania, ustala Twoją ocenę dorobku zawodowego (może ona być pozytywna lub negatywna).

W przypadku uzyskania oceny pozytywnej, musisz złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego. Najlepiej zrób to od razu (zgodnie z przepisami, musisz to zrobić w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku – jeśli tego nie zrobisz, zaczynasz staż od nowa). Jeżeli złożysz wniosek do 30 czerwca, decyzję o nadaniu stopnia awansu zawodowego otrzymasz do 31 sierpnia, co oznacza, że nowy rok szkolny rozpoczniesz już z wyższym stopniem awansu. Jeżeli złożysz wniosek do 31 października, decyzję o nadaniu stopnia awansu zawodowego otrzymasz do 31 grudnia.

„Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego dołącza się:

1) kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe, a w przypadku nauczyciela kontraktowego – także kopię aktu nadania tego stopnia, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;

2) zaświadczenie dyrektora szkoły o:

a) wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał staż,

b) dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu,

c) przyczynach wydłużenia okresu stażu oraz zaliczenia dotychczas odbytego stażu w przypadkach określonych w art. 9d ust. 5 i 5a oraz art. 9f ust. 2 i 4 Karty Nauczyciela, ze wskazaniem podstawy prawnej odpowiednio wydłużenia albo zaliczenia okresu stażu oraz okresu nieobecności w pracy lub niepozostawania w stosunku pracy;

3) kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;

4) kopię oceny dorobku zawodowego za okres stażu, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem.”*

Wszystkie formalności dopięte? Dokumentacja się zgadza?

To teraz czas na ostatni punkt.

Egzamin

Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę.

W skład komisji wchodzą:

1) przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący;

2) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;

3) dyrektor szkoły;

4) dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Co się dzieje podczas egzaminu?

Komisja egzaminacyjna zapoznaje się z oceną dorobku zawodowego i sprawozdaniem z realizacji planu rozwoju zawodowego oraz przeprowadza egzamin, podczas którego:

1. Prezentujesz swój dorobek zawodowy.

2. Prezentujesz swoją wiedzę i umiejętności, przede wszystkim w zakresie:

• rozwiązania problemu podanego przez komisję w oparciu o swoją wiedzę, doświadczenie i obowiązujące przepisy,
• wykonania określonego zadania z użyciem narzędzi multimedialnych.

3. Odpowiadasz na pytania członków komisji.

Następnie komisja egzaminacyjna oblicza średnią arytmetyczną punktów przyznanych Ci przez poszczególnych jej członków (każdy z nich ocenia spełnione przez Ciebie wymagania w skali od 0 do 10). Jeżeli wyniesie ona co najmniej 7, zdajesz egzamin i w drodze decyzji administracyjnej organ prowadzący placówkę nadaje Ci stopień nauczyciela mianowanego.

Gdyby jednak Ci się nie udało, to pamiętaj, że:

„Nauczyciel, który nie uzyskał akceptacji lub nie zdał egzaminu przed komisją egzaminacyjną, może ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego po odbyciu, na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły, dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy, z tym że:

1) nauczyciel kontraktowy może  przystąpić ponownie do egzaminu przed komisją egzaminacyjną tylko jeden raz w danej szkole.”*

Jak zawsze, trzymam za Ciebie kciuki!

Powodzenia!

---

*Artykuł został opracowany na podstawie:

• USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela
• Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw
• USTAWA Prawo Oświatowe 
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli

Jeżeli spodobał Ci się ten wpis, będzie mi bardzo miło, jeśli podzielisz się nim z innymi.