Dziecko słyszy, a nie rozumie – czyli kilka słów o Centralnych Zaburzeniach Przetwarzania Słuchowego

Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (CAPD – Central Auditory Processing Disorders) to specyficzne trudności w przetwarzaniu informacji słuchowych w ośrodkowym układzie nerwowym, które występują przy prawidłowym funkcjonowaniu obwodowego narządu słuchu (czyli ucha). Inaczej mówiąc, są to objawy powstałe w wyniku mikouszkodzeń mózgu, najczęściej jego lewej półkuli.

Do podstawowych przyczyn Centralnych Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego należą:

• czynniki działające na mózg w okresie płodowym, na przykład na skutek chorób matki, takich jak cytomegalia, toksoplazmoza czy nawet grypa,
• wcześniactwo,
• uszkodzenia okołoporodowe,
• czynniki mogące uszkodzić Ośrodkowy Układ Nerwowy we wczesnym dzieciństwie – urazy, zapalenie opon mózgowych,
• utrzymujący się niedosłuch, na przykład przy częstych wysiękowych zapaleniach ucha środkowego.

Do czynników podtrzymujących zaliczyć można:

• częste przebywanie w hałasie,
• nadmierne korzystanie z urządzeń multimedialnych,
• głośne słuchanie muzyki.

„W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD) klasyfikowane są jako „inne zaburzenia percepcji słuchowej” (H93.2). Zaburzenia przetwarzania słuchowego są zespołem objawów, spowodowanych trudnościami w zakresie identyfikacji, dyskryminacji, rozróżniania i przetwarzania informacji akustycznych w ośrodkowym układzie słuchowym. Wyróżnia się trzy typy zaburzeń przetwarzania słuchowego: rozwojowe (u dzieci, u których nie stwierdzono innych przyczyn deficytów słuchowych), nabyte (spowodowane m.in. mikrouszkodzeniami ośrodkowego układu słuchowego powstałymi w okresie płodowym, okołoporodowym i noworodkowym lub uszkodzeniami strukturalnymi mózgu) oraz wtórne (jako konsekwencja niedosłuchu odbiorczego lub przewodzeniowego).”*

Jaki jest związek między (C)APD, a trudnościami szkolnymi dziecka?

Aby nauka była skuteczna, a informacje odbierane drogą słuchową zostały odpowiednio przetworzone, nasz mózg musi prawidłowo funkcjonować w zakresie wyższych funkcji słuchowych, takich jak:

• lokalizacja źródła dźwięku,
• różnicowanie dźwięków, w tym dźwięków mowy,
• rozpoznawanie wzorców dźwiękowych,
• analiza czasowych aspektów sygnału dźwiękowego,
• umiejętność rozumienia mowy zniekształconej,
• umiejętność rozumienia mowy w obecności sygnału zagłuszającego (rozumienie mowy w hałasie).*

Jeżeli powyższe funkcje są zaburzone, pojawiają się trudności z nauką (zwłaszcza ze słuchaniem ze zrozumieniem, nauką języka obcego, uczeniem się ze słuchu), trudności z rozumieniem poleceń złożonych i dłuższych wypowiedzi oraz z rozumieniem mowy w szumie/hałasie, a także duże deficyty uwagi i zaburzenia koncentracji.

Dlatego Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego zostają zdiagnozowane najczęściej dopiero w wieku szkolnym, kiedy trudności edukacyjne zaczynają być znacznie widoczne. Rodzic lub nauczyciel dostrzega, że dziecko nie radzi sobie z nauką, sprawia wrażenie nieobecnego i coraz bardziej wycofanego. To, co często charakteryzuje dzieci z CAPD, to wrażenie że dziecko „słyszy, ale nie rozumie”.

Bardzo ważne! CAPD to nie to samo co niedosłuch! U dzieci z Centralnymi Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego próg słyszenia jest prawidłowy, choć CAPD mogą być wtórnym następstwem niedosłuchu.

Jak sprawdzić, czy Twoje dziecko/Twój uczeń wykazuje cechy Centralnych Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego?

Odpowiedz na poniższe pytania:

• Czy dziecko ma trudności z rozumieniem mowy szybkiej?
• Czy ma trudności z rozumieniem mowy w szumie/hałasie?
• Czy ma trudności z rozumieniem poleceń złożonych i/lub dłuższych wypowiedzi?
• Czy ma trudności z koncentracją i szybko się rozprasza?
• Czy sprawia wrażenie nieobecnego, rozkojarzonego i błądzącego myślami?
• Czy często prosi o powtórzenie polecenia?
• Czy (przy prawidłowym poziomie inteligencji) ma trudności z uczeniem się, zwłaszcza z pisaniem i nauką ze słuchu, nauką języka obcego, czytaniem?
• Czy odczuwa dyskomfort słysząc głośne dźwięki?
• Czy myli słowa podobnie do siebie brzmiące?
• Czy ma trudności z odczytaniem treści emocjonalnej wypowiedzi lub ze zrozumieniem intencji osoby mówiącej?
• Czy często choruje/chorowało na wysiękowe zapalenie ucha?

Im więcej odpowiedzi twierdzących, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia CAPD.

W jaki sposób można zdiagnozować Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego?

W tym celu należy się udać do ośrodka, który prowadzi diagnostykę CAPD. Tam, specjalista, przy użyciu odpowiednich testów, oceni sprawność wyższych funkcji słuchowych.

Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego diagnozuje się od momentu ukończenia przez dziecko 6 r.ż. Między 4. a 5. rokiem życia można mówić o ryzyku Centralnych Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego.

A o tym, w jaki sposób pomoc dziecku w przypadku zdiagnozowanych Centralnych Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego, opowiem w kolejnej części wpisu.

*Na podstawie www.neuroflow.pl

Jeżeli spodobał Ci się ten wpis, będzie mi bardzo miło, jeśli podzielisz się nim z innymi.

Share on Facebook

Tweet