Jak uczyć matematyki? – kilka prostych zabaw

Matematyka, to nauka, która, niestety, wraz z wiekiem i kolejnymi etapami edukacyjnymi, często staje coraz mniej lubiana przez uczniów. Czasem zdarza się również, że dzieci niechętnie uczą się matematyki już od najmłodszych lat. Najczęstszą tego przyczyną jest brak gotowości do przyswojenia określonych pojęć i zasad, a także nieprawidłowe lub zbyt szybkie wprowadzanie nowych zagadnień. Dlatego z matematyką trzeba zaznajamiać i „oswajać” dziecko o wiele wcześniej, niż dopiero w „zerówce” czy klasie pierwszej szkoły podstawowej.

Pamiętaj również, że dzieci uczą się najchętniej właśnie wtedy, kiedy nie są tego świadome i traktują określone zadanie jako dobrą zabawę.

Poniżej przedstawiam kilka propozycji zabaw, dzięki którym możesz w przyjemny sposób wprowadzić swoje dziecko w świat matematyki. Gry należy oczywiście dostosować do wieku i możliwości dziecka. Niektóre z nich sprawdzą się już w przypadku dwu –, trzylatków, poprzez dzieci w wieku przedszkolnym, aż po uczniów edukacji wczesnoszkolnej.

Przeliczanie

• Poproś dziecko o przeliczenie, ile kulek jest w danym rożku.
• Wspólnie ustalcie, na którym kartoniku napisana jest odpowiednia cyfra i połóżcie ją obok.

• Wersja odwrotna: przy rożku połóż kartonik z określoną cyfrą, poproś dziecko o jej odczytanie i położenie właściwej liczby kulek.

Sekwencje

• Ułóż na swoim rożku kulki w określonej kolejności.
• Poproś dziecko o odtworzenie wzoru, pilnując, aby kładło je, zaczynając od lewej strony.

• W wersji trudniejszej, możesz zwiększyć liczbę elementów oraz eksponować wzór przez 5 sekund, a następnie go schować i poprosić o odtworzenie sekwencji z pamięci.

Oznaczanie równości i nierówności

• Ułóż kulki tak, aby ich liczba w rożkach była taka sama.
• Poproś dziecko o przeliczenie, ile kulek jest w każdym rożku, wybierzcie kartonik z odpowiednią cyfrą i ułóżcie obok.

• Okazuje się, że w obu lodach jest TYLE SAMO kulek, a to oznacza, że pomiędzy nimi należy ułożyć znak równości, czyli „równa się”.

• Następnie poproś dziecko, aby do jednego rożka włożyło 4 kulki, a do drugiego – 6.

• W tym przypadku, w jednym lodzie jest ich MNIEJ, a w drugim WIĘCEJ, dlatego należy położyć między nimi znak mniejszości.

W jaki sposób wytłumaczyć dziecku, w którą stronę ma być zwrócony znak?

Przy wprowadzaniu znaku mniejszości/większości, zawsze swoim uczniom przedstawiam go obrazowo – jako potworka z otwartą paszczą, w której zmieści się dużo elementów (czyli po tej stronie zawsze jest WIĘCEJ), a z drugiej strony – na ostrym końcu, mieści się ich niewiele – czyli tu zawsze będzie MNIEJ. Zapamiętują bez problemu 🙂

Dodawanie

• Poproś dziecko, aby ułożyło na rożkach wybraną liczbę kulek.
• Po ułożeniu, dziecko przelicza, ile kulek jest w każdym rożku, wybiera kartonik z odpowiednią cyfrą i układa obok każdego z nich.
• Następnie poproś, aby dziecko policzyło, ile kulek jest RAZEM na obu rożkach.
• Powiedz głośno: „sześć, dodać (połóż kartonik ze znakiem dodawania) dwa, równa się (połóż kartonik ze znakiem równości) osiem”.

Odejmowanie

• Poproś dziecko, aby ułożyło na rożku wybraną liczbę kulek.
• Po ułożeniu, dziecko przelicza, ile ich jest, wybiera kartonik z odpowiednią cyfrą i układa obok rożka.

• Następnie wymodeluj historię, na przykład: „Zuzia (tu najlepiej wstaw imię swojego dziecka) miała pięć lodowych kulek w rożku. Zjadła jedną (w tym momencie zabierz jedną kulkę). Ile kulek zostało?”.
• Powtórzcie to samo zadanie, tym razem dokładając odpowiednie kartoniki: „Pięć odjąć (nigdy „minus” – ten zwrot przeznaczony jest dla liczb ujemnych) jeden, równa się cztery”.

Szacowanie

• Poproś dziecko o przyjrzenie się zestawowi kulek i zastanowienie się (oszacowanie), ile ich jest w danym zbiorze.

• W wersji trudniejszej możesz poprosić o oszacowanie, po ile kulek przypadnie do jednego rożka, jeśli w obu z nich musi być ich po tyle samo.

Mnożenie

• Poproś dziecko, aby rozłożyło wszystkie kulki na obu rożkach tak, aby w każdym z nich było ich po tyle samo.
• Okazuje się, że w każdym rożku jest po 6 kulek.

• Powiedz: „Są dwa rożki, w każdym z nich jest po sześć kulek lodowych. Dwa rożki po sześć kulek, to razem dwanaście kulek”.
• W przypadku dzieci starszych, dokładajcie odpowiednie kartoniki podczas liczenia („Dwa razy sześć, równa się dwanaście”).*

Dzielenie

• Poproś dziecko, aby rozłożyło 12 kulek na obu rożkach tak, aby w każdym z nich było ich po tyle samo.

• Okazuje się, że jest ich po 6 w każdym rożku.

• Powiedz: „Dwanaście kulek dzielimy na dwa rożki tak, aby w każdym z nich było po tyle samo. Dwanaście podzielić na dwa, równa się sześć”.
• W przypadku dzieci starszych, dokładajcie odpowiednie kartoniki podczas liczenia.*

 *Na początku staraj nie wykorzystywać w działaniach więcej niż 10 elementów.

---

Dokładanie karteczek z cyframi, to wyższy etap sprawności matematycznej, czyli przechodzenie z konkretów (w tym przypadku: kulek lodowych) na symbole (cyfry jako znaki graficzne). Często sprawia on dużo trudności, ponieważ wymaga myślenia abstrakcyjnego. Dziecku łatwiej jest przeliczać oraz rachować na elementach, których może dotknąć, przełożyć, dołożyć czy zabrać.

Dlatego zawsze pozwalaj dziecku na korzystanie z konkretów (kasztanów, guzików, patyczków, liczydeł oraz, oczywiście, palców) i nie przyspieszaj rachowania w pamięci. Kiedy dziecko będzie na nie gotowe, samo zrezygnuje z używania przedmiotów, ponieważ liczenie w pamięci jest szybsze. Jednak dopóki ma taką potrzebę, nie ograniczaj jej.

Życzę Wam udanej zabawy 🙂

Jeżeli spodobał Ci się ten wpis, będzie mi bardzo miło, jeśli podzielisz się nim z innymi.